Muzyczna Galaktyka

[Mavoy]

W tym temacie znajdziecie opisy ciekawych rozgłośni i audycji z przeszłości, polskich i zagranicznych także linki do materiałów audio. Zaczynamy od chyba najsłynniejszej stacji prywatnej w historii...

Cz. 1 Radio Luksemburg

Wikipedia:
Radio Luxembourg – nazwa potoczna "LUXY" – w latach 60.-80. XX wieku kultowa stacja radiowa, nadająca muzykę młodzieżową i lansująca modę muzyczną wśród nastolatków Europy Zachodniej i Centralnej, w tym Polski.

Radio Luxembourg to niezależna, komercyjna rozgłośnia radiowa nadająca w wielu językach (miała również incydentalnie okienka w języku polskim), nadająca z terenu Wielkiego Księstwa Luksemburga.

W rozumieniu Wielkiej Brytanii, której rząd w roku 1973 ponownie przyznał BBC monopol na nadawanie transmisji radiowych na wyspach, lecz nadal zakazał jej emisji jakichkolwiek reklam, Radio Luxembourg przez długie lata było pionierem piractwa radiowego i jednocześnie wzorem nowoczesnej radiofonii komercyjnej.

W 1924 bracia François i Marcel Anen wybudowali w Luksemburgu przy rue Beaumont 100. watowy nadajnik który miał służyć do nadawania koncertów muzyki wojskowej i wodewili dla mieszkańców Wielkiego Księstwa. François Anen zainspirowany osiągnięciami Pluggego, zauważył, że granice państwa nie dotyczą emisji radiowych i 11 maja 1929 wraz z Henrym Etienn (wydawcą) i Jeanem Le Duc (impresariem), założył Luksemburskie Towarzystwo Studiów Radiofonicznych (fr. La Société Luxembourgeoise d'Etudes Radiophoniques) – S.L.E.R., które to jako grupa nacisku, miało doprowadzić do uzyskania koncesji nadawczej.
19 maja 1929 rząd Luksemburga ustanowił prawo do wyłącznego nadawania dla przedsiębiorstwa krajowego, a 29 grudnia przyznał je S.L.E.R, które na tę okoliczność utworzyło Luksemburskie Przedsiębiorstwo Nadawcze (fr. Compagnie Luxembourgeoise de Radiodiffusion) – CLR, które na falach eteru dało się poznać jako Radio Luksemburg.

W maju 1932 Radio Luxembourg rozpoczęło w paśmie fal długich LW pierwsze emisje w językach; niemieckim, francuskim i angielskim. Emisje w języku angielskim, które były ze względu na propagację doskonale słyszalne w Wielkiej Brytanii wywołały zdecydowanie wrogą reakcję rządu JKM. Oskarżył on Radio Luxembourg o piractwo radiowe, a wskutek złożonej skargi radio musiało trzymać się "obok" częstotliwości "brytyjskich". W 1933 szefem serwisu anglojęzycznego został 23-letni Stephen Wiliams.

W latach 1933-1939 anglojęzyczny serwis Radia Luxembourg swoją "sponsorowaną" ofertą programową przyciągnął szeroką rzeszę słuchaczy zarówno w Wielkiej Brytanii jak i w innych krajach. Programy tej wersji w niedziele nadawano od południa do północy, natomiast w pozostałe dni o różnych porach. Komercyjność stacji nie polegała na nadawaniu reklam, lecz na zapowiedziach, w których komunikowano, że "program sponsorowany jest przez..."

W sierpniu 1944 wojska alianckie wyzwoliły Luksemburg, a kontrolę nad rozgłośnią przejęła armia amerykańska i wykorzystała ją również do celów propagandowych, ale tym razem przeciwko Niemcom, jako "Radio 1212".

Wyjście wojsk alianckich z Luksemburga zwiastowało wznowienie działalności rozgłośni na falach długich, ponownie pod kierownictwem Stephena Williamsa.

21 czerwca 1946 Williams zatrudnił zdemobilizowanego z brytyjskiej armii w Luksemburgu Geoffreya Everitta, który wkrótce, po odejściu Williamsa objął kierownictwo małego, trzyosobowego zespołu serwisu anglojęzycznego. Wobec złej sytuacji gospodarczej w powojennej Wielkiej Brytanii popyt na reklamę radiową był szczątkowy. Doprowadziło to do redukcji długości serwisu na rzecz programów francuskojęzycznych.

Sytuacja poprawiła się z początkiem lat 50. W miarę rozrostu serwisu anglojęzycznego, równolegle z działającym na falach długich Radiem Luxembourg I uruchomione zostało nieznacznie słabsze średnio falowe Radio Luxembourg II.

W 1955, Hal Lewis – DJ hawajskich radiostacji KPOA-AM i KSSK-FM, zgłosił Radiu Luxembourg II ofertę zakupu czasu antenowego pomiędzy 6 a 9 rano na potrzeby swojego show, ale ofertę odrzucono, gdyż zadowalający odbiór transmisji na fali 208 metrów na wyspach brytyjskich miał miejsce dopiero po zmroku, gdy jonosfera była na dogodnej wysokości. Ta właśnie cecha fali radiowej 208 metrów nadawała drugie znaczenie reklamowemu sloganowi radia: "208 – Twoje Radio Gwiazd" (ang. 208 – Your Station of the Stars) – .
Program[edytuj]

Niektóre z audycji nadanych w niedziele marca 1952 wg rozkładu Radia 208;
6:15 PM – Ovaltineys' Concert Party – popularny show pierwotnie nadawany jeszcze przed II wojną światową promujący wśród dzieci produkty spożywcze przedsiębiorstwa Ovaltineys
9:15 PM – Leslie Welch – sławny Memory Man..
10:45 PM – The Answer Man – "wszystko co chcesz wiedzieć.", (niedziele, środy, piątki).
11.00 PM – Top Twenty – przedstawia Pete Murray.

Radio Luxembourg było także azylem dla gwiazd lub programów uprzednio emitowanych przez BBC, a które BBC z takich czy innych przyczyn pozbyła się. Dlatego też, gdy w 1951 BBC chciała zmusić Verę Lynn, jedną ze swoich największych śpiewających gwiazd, do wykonania bardziej nowoczesnego materiału niż jej tradycyjny repertuar, stanowczo odmówiła i nagrała dla Radia Luxembourg 42 audycje, za które w dodatku jak stwierdziła, zapłacono jej lepiej. Podobnie, seriale komediowe jak Much Binding in the Marsh którego emisję zawieszono po 6 latach nadawania, przeniknął do Radia Luxembourg na lata 1950-51, tj. do czasu kiedy BBC zrewidowała swoje stanowisko.
Prezenterzy: Stephen Williams, Ursula Brennan, Patricia Giles, Beatrice Feltes, John De Denghy, prezenterzy płyt którzy odeszli razem Williamsem ok. 1948.
Geoffrey Everitt – W późniejszym okresie objął kierownictwo londyńskiego zespołu serwisu anglojęzycznego.
Teddy Johnson – który po epizodzie prezentera w 1950 powrócił do kariery piosenkarza by później powtórnie powrócić do radia.
John Drexler; Roger Moffat; Richard Beynon; Warren Mitchell; Pete Murray; Peter Madren

1954-1963[edytuj]

Po połączeniu serwisów anglojęzycznych długo falowego Radia Luxembourg I ze średnio falowym Radio Luxembourg II nadającym na fali 208 metrów, powstało właściwe Radio Luxembourg. Rozgłośnia była kontrolowana przez Radio Luxembourg (London) Ltd, które odpowiadało za całokształt programu i sprzedawało czas antenowy reklamodawcom.
Ramówkę programu dopasowywano do pory dnia i roku tak, aby w sposób maksymalny wykorzystać korzystną propagację fal radiowych po zmroku. Chociaż stacja była dobrze słyszalna na całych wyspach (w praktyce wieczorem także w Polsce), to jednak najlepszy odbiór był w północnej Anglii. Poprzez ograniczenie nadawania do pory wieczorowo-nocnej, która jednocześnie była okresem największej słuchalności, stacja mogła efektywnie sprzedawać czas antenowy zarówno reklamodawcom jak i sponsorom.

Program był realizowany częściowo przez stały zespół prezenterów ze studia w Willi Louvigny w Luksemburgu, a częściowo w oparciu o nagrania zrealizowane w londyńskim studiu przy Hartford Street 38. Powodowało to pewnego rodzaju zamieszanie w głowach słuchaczy, którzy bądź byli przekonani, że wszyscy prezenterzy są w studiu w Luksemburgu, bądź też przekonywali, że program "idzie" ze studia w Londynie za pośrednictwem specjalnej linii przesyłowej – na której budowę rząd JKM bynajmniej nie zamierzał nigdy udzielić zgody.

Ten okres działania Radia Luxembourg i BBC nacechowany był tajemnicami i przemilczeniami. Obydwie rozgłośnie ostentacyjnie się nie zauważały, chociaż wiele sławnych nazwisk pojawiało się na obu antenach, niejednokrotnie równocześnie.

Od około 1960 Radio Luxembourg zaczęło swoją linię programową stopniowo obracać w kierunku nastolatków, wyraźnie zbaczając w kierunku muzyki pop. Z anteny szybko zniknęły słuchowiska, seriale, wodewile i transmisje sportowe. Od 1963 cała emisja stacji odbywała się w oparciu o płytotekę muzyczną. Ten ruch spowodował także znaczną obniżkę kosztów produkcji programu.
Program[edytuj]

Niektóre z audycji nadanych w niedziele grudnia 1956 wg rozkładu Radia 208;
6:00 PM – Butlin's Beaver Club – z wujem Erickiem Winstonem.
8:30 PM – Take Your Pick – z Michaelem Milesem.
9:30 PM – This I Believe – audycja Sir Basila Bartletta.
10.00 PM – Tonight – Peter Haigh przedstawia wiadomości, muzykę i plotki nagrane w Embassy Club w Londynie.
10:30 PM – Philips' Fanfare -płyty "z etykietką" przedstawia Guy Standeven.

Prezenterzy[edytuj]

Barry Alldis , Chris Denning, Colin Hamilton, Ted King, Johnny Moran, Don Moss, Don Wardell


Do marca 1964 Radio Luxembourg stało się monopolistą w zakresie usług reklamowych pośród nadawców anglojęzycznych słuchanych w Wielkiej Brytanii.

W marcu 1964 na antenie w paśmie dziennym dla południowej Anglii pojawiło się nadające z zakotwiczonego na wodach międzynarodowych u wybrzeży Wielkiej Brytanii statku Radio Caroline. Jego sygnał, ze względu na małą odległość od słuchacza był zarówno silny jak i zasadniczo pozbawiony zakłóceń i fadingu. Po sukcesie komercyjnym jaki odniosła ta przybrzeżna, a jednak działająca poza ustawodawstwem brytyjskim rozgłośnia, wkrótce wyspy otoczyła flotylla innych, działających na tej samej zasadzie rozgłośni. Program nadawany był całodobowo i przyjmował różne postacie, jednakże dominowała w nich muzyka pop grana z płyt.

Konkurencja rozgłośni przybrzeżnych zmusiła Radio Luxembourg do rezygnacji z bloków nagrywanych w Londynie na rzecz bardziej elastycznych i aktualnych transmisji z Willi Louvigny. Nowa ramówka przewidywała więc spoty grane "na żywo" przez DJ-ów rezydujących w Luksemburgu, w tym i takich których dopiero co podkupiono ze stacji przybrzeżnych


W sierpniu 1967 ustawodawstwo brytyjskie "zagłodziło" Radio Caroline nakładając obowiązek sprzedaży czasu reklamowego tylko na terenie wysp i pozbawiając je tym samym zleceniodawców. Równolegle z eliminacją przybrzeżnych "piratów radiowych", rząd JKM nakazał BBC utworzenie niekomercyjnej rozgłośni – BBC Radio 1 – która odciągnęłaby młodych słuchaczy od innych stacji. Choć Radio Luxembourg nadal zarabiało na reklamie, to jednak jego działalność nieodwracalnie ograniczona była tylko do pory wieczorowo-nocnej.
Prezenterzy[edytuj]

Pete Brady , Tony Brandon, Paul Burnett, Dave Cash, Simon Dee, Noel Edmonds, Stuart Grundy, Tommy Vance

1968-1988[edytuj]

Powstanie i upadek w początkach lat 70. kolejnych stacji przybrzeżnych nie zachwiało tak pozycji Radia Luxembourg jak konkurencja BBC, które stale zwiększało swój wpływ i przejmowało słuchaczy "Luxy". W 1973 skończył się monopol nadawczy BBC. Nowe prawodawstwo zezwalało na tworzenie stricte komercyjnych Lokalnych Niezależnych Rozgłośni (ang. Independent Local Radio).

W tym właśnie czasie Radio Luxembourg osiągnęło szczyt popularności w krajach za żelazną kurtyną, stając się oknem na świat muzyki pop dla odciętej do tej pory od nowości młodzieży bloku socjalistycznego. Dynamiczna narracja prezenterów, wartki montaż audycji, wiadomości w pigułce, melodyjne charakterystyczne jingle, telefoniczne rozmowy na żywo ze słuchaczami (w tym z Polski, Czechosłowacji, Węgier), "power play", czy też konwencja listy przebojów jako listy utworów które słuchacze chcieli słuchać najczęściej, składało się na koloryt radia, bezkonkurencyjnie pozostawiając w tyle nudne "artystyczne" radiofonie krajowe. Nawet w dzisiejszych czasach większość komercyjnych rozgłośni mimo stosowania technik medialnych Radia Luxembourg, nie jest w stanie go naśladować, a co dopiero mu dorównać.

W tym czasie, na antenie Radia Luxembourg miał swoje 15 minut w przenośni i dosłownie Jacek Bromski, który wówczas jako DJ poprowadził krótki spot o 19:30.

W 1983 Radio Luxembourg obchodziło swoje 50. urodziny, chociaż działające na wyspach stacje komercyjne poważnie uszczupliły jego zasięg.
Programy[edytuj]

Bloki programowe nadawane w 1982 wg Radio Luxembourg Research Report (str. 20). Program ten ulegał oczywistym zmianom.
Niedziele: 7:00 PM – Haunted Studio – with Stuart and Ollie Henry. 9:00 PM – Star Chart and Top 30 UK Singles – with Tony Prince.. 11:00 PM – Sunday's Top 20's – with Barry Alldis and Rob Jones.. 1:00 AM – Earthlink – with Benny Brown.
Poniedziałki: 7:00 PM – Battle of the Giants; Top 30 Airplay; Top 30 Disco – with Rob Jones and Benny Brown. 1:00 AM – Earthlink – with Barry Alldis.
Wtorki: 7:00 PM – 208 Editorial; Beatle Hour; Daily Mirror Rock and Pop Club; Top 30 UK; op 30 Albums – with Rob Jones and Barry Alldis. 9:00 PM – Top 30 UK; Top 30 Albums – with Benny Brown. 1:00 AM – Earthlink – with Mike Hollis.
Środy: 7:00 PM – Gold and Games – with Rob Jones and Benny Brown. 9:00 PM – American Top 30 – with Bob Stewart. 11:00 PM – Top 30 Easy Listening – with Benny Brown. 1:00 AM – Earthlink – with Mike Hollis.
Czwartki: 7:00 PM – The Number Ones; Top of the Pops – with Bob Stewart and Mike Hollis. 9:00 PM – Top 30 Futurist – with Rob Jones. 11:00 PM – Discotheque – with Benny Brown. Midnight – Spotlight On ... – with Stuart Henry. 1:00 AM – Earthlink – with Stuart and Ollie Henry.
Piątki: 7:00 PM – The Record Journal – with Stuart and Ollie Henry. 9:00 PM – Top 30 Disco – with Tony Prince. 11:00 PM – Top 30 Airplay (repeat) – with Bob Stewart. 1:00 AM – Earthlink – with Barry Alldis.
Niedziele: 7:00 PM – Street Heat; Top 30 Rockshow – with Stuart and Ollie Henry. 11:00 PM – Big L Marlboro Top 20 Country – with Bob Stewart. Midnight – Midnight Memories – with Barry Alldis. 1:00 AM – Earthlink; Love Songs – with Mike Hollis.

Prezenterzy[edytuj]

Dave Christian , Peter Powell, Tony Prince, Bob Steward, Rob Jones
Benny Brown, Mike Read, Emperor Rosko, Mark Wesley, Paul Burnett, David "Kid" Jensen

1989-1992[edytuj]

W 1989 w nadziei odbudowania swego audytorium, anglojęzyczny serwis Radia Luxembourg powrócił do nadawania w paśmie dziennym (po raz pierwszy od lat 50.) wykorzystując do tego celu jeden z analogowych transponderów satelity Astra, jako uzupełnienia dla starego systemu nadawania na fali 208 metrów. Nie uchroniło to stacji od kłopotów finansowych i pożegnalny spot na 208 wyemitowano nocą z 31 grudnia na 1 stycznia 1992. Ostatnią zagraną płytą był album "In the Days Before Rock and Roll" Vana Morrisona wybrany ze względu na odwołania w jego treści do żargonowej nazwy radia – "Luxy".

Emisja satelitarna przetrwała rok dłużej. Reklamodawcy nie będąc w stanie oszacować zarówno zasięgu radia jak i kręgu odbiorców odwrócili się od niego. Ostatnim zagranym utworem był "This Will Be Our Last Song Together" Neila Sedaki.

Od tego momentu przedsiębiorstwo macierzyste Radia Luxembourg zdecydowało skoncentrować się na nowym projekcie medialnym, długo falowej rozgłośni radiowej nadającej z Republiki Irlandii – Radio Atlantic 252
-------------------------
Radio Atlantic zamknięto w 2002. Na częstotliwości fal średnich 1440 Mhz (208 m) słychać obecnie w godzinach 4-7 i 14-18 (jak dobrze pamiętam) niemiecki program RTL, który jednak - jak to na falach średnich- słychać, tylko po zmierzchu- a więc obecnie jest to niewykonalne. W pozostałych godzinach nadają w tym miejscu nadawcy z Chin i Korei.
Ostatnio reaktywowano angielski program Radia Luksemburg, nadaje on jednak wyłącznie w Internecie i na satelicie Eurobird 28,5 E. Krótko nadawany był również w formie cyfrowej na falach krótkich.
Więcej info tu (są tu jingle i nagrania z Top Twenty) http://www.offringa.nl/radioluxembourg.htm
_________________
No matter how your heart is grieving, if you keep on believing, the dream that you wish will come true

[Reklama]

[Mavoy]

Dość ciekawe- nagrania dźwiękowe z przesłuchan w czasie procesu koncesyjnego w 1994.
Można posłuchać przedstawicieli:
- RMF FM (nie jestem pewien, ale chyba jednym z kilku mówiących osób, ta mówiąca troche dziwną polszczyzną jest Brian Scott). Trzeba przyznać, że jeśli chodzi im o niezależność polityczną, trzymają sie tego do tej pory.
EDIT: tak, miałem rację, to Brian , dodaje trochę luzu poważnemu przesłuchaniu.
- Radia Zet (obiecują z roku na rok coraz lepszy program, obawiają się trochę górnego UKF Mówi założyciel pan Andrzej Woyciechowski)
- Radia Maryja (cóż..)
- Radia Eska, tego dobrego Radia Eska, ech, czemu oni wtedy nie wygrali....

a także nic nie mówiących dzisiaj projektów Albedo, Stanleya Malinowskiego i Pol Studia)

http://forum.radiopolska.pl/index.php?showtopic=20186

możecie też znaleźć artykuły o Radiu S i Radiu Zet z początków lat 90.
_________________
No matter how your heart is grieving, if you keep on believing, the dream that you wish will come true

[Reklama]